Lettertype onderzoek - datering van een geprint document
Onlangs werd ons verzocht een document te onderzoeken op echtheid. De opdrachtgeefster was er namelijk stellig van overtuigd dat de handtekening onder het document was vervalst.
Zoals zo vaak was vanuit de vraagstelling ook in dit geval de aandacht volledig gericht op de handtekening. Immers, is de handtekening vals dan is ook het document vals, zo is de gedachte. Er bleek echter een ‘probleem’ te zijn want het originele document was niet voorhanden. Hierdoor zouden de onderzoeksmogelijkheden wel eens beperkt kunnen zijn, zo was de redenatie van de opdrachtgeefster.
Maar voor het NFO zijn dit alledaagse onderzoeken, dus onze deskundigen laten zich zeker niet van de wijs brengen door dergelijke ‘problemen’. Sterker nog, er wordt juist naar andere aanwijzingen gezocht, buiten de handtekening om, die aantonen dan wel uitsluiten dat het document authentiek is.
Eén van die onderzoeken richt zich op het lettertype dat gebruikt wordt wanneer sprake is van getypte documenten. Zo ook in dit geval. Dankzij de jarenlange ervaring van de deskundigen gingen al snel de alarmbellen af toen zij het document onder ogen kregen.
Het document zou, zo luidde de eerste alinea, in 1991 zijn opgemaakt. Doordat één van de deskundigen direct zijn twijfels had werd allereerst lettertype onderzoek verricht. Via een standaard stappenprocedure werd het aantal van honderden in aanmerking komende lettertypen al vrij snel gereduceerd tot slechts vier stuks. Deze vier stuks zijn redelijk veel voorkomende lettertypen waarbij twee ook nog eens zeer sterk overkomend zijn. Dit was echter niet zo verwonderlijk omdat zij uit dezelfde ‘familie’ komen en bovendien het ene lettertype een afgeleide is van de ander.
Na deze selectie werd het document met behulp van software vergeleken met de diverse variaties. Hieruit bleek ondubbelzinnig dat het slechts om 1 lettertype kon gaan.
De volgende stap was om na te gaan wanneer dat lettertype is ontwikkeld dan wel beschikbaar werd gesteld voor de consument. Dit bleek in 1994 geweest te zijn. En zodoende kon het document onmogelijk in 1991 zijn vervaardigd.
Na de doublecheck door een collega kwam nog iets anders naar voren. Door het toepassen van de software ontstond namelijk een nieuwe kijk op de woorden in het document. Zo viel ineens op dat hierin werd gesproken over een bepaald rekeningnummer. Nader onderzoek hiernaar leverde vervolgens op dat het betreffende rekeningnummer pas in 2012 is geopend. En zo kwam letterlijk dubbel en dwars vast te staan dat het document frauduleus is.
